WELCOME TO SAPAND WEBSITE دڅپاند ویبپاڼه ته ښه راغلاست

د روژې دیارلسمه او  څوارلسمه تحفه  - لیکوال : نثار احمد صمد

Normal 0 false false false MicrosoftInternetExplorer4

/* Style Definitions */ table.MsoNormalTable {mso-style-name:"Table Normal"; mso-tstyle-rowband-size:0; mso-tstyle-colband-size:0; mso-style-noshow:yes; mso-style-parent:""; mso-padding-alt:0in 5.4pt 0in 5.4pt; mso-para-margin:0in; mso-para-margin-bottom:.0001pt; mso-pagination:widow-orphan; font-size:10.0pt; font-family:"Times New Roman"; mso-ansi-language:#0400; mso-fareast-language:#0400; mso-bidi-language:#0400;}

د روژې دیارلسمه تحفه

 

ګرانو او متدینو لوستونکو ، وړمه ورځ د کاناډا په اېجکس ښار کی یوه ډیره زړه دردونکې پیښه رامنځته سوه : یوه منوره او مشهوره افغاني کورنۍ ده چی یوه ډیره ښایسته ، متدینه ، تعلیم یافته او مهربانه لور یې درلوده چی په یوه ډیره مشهوره کمپنۍ کی منېجره وه او تل به یې ښه حجاب او اسلامی لباس اغوست . خورا ټینګه پرهیزګاره او زاهده پیغله وه . والدینو دغه پېغله په افغانستان کی یو ځوان ته ورکړه چی یو نیم کال مخکی د کابل د طب پوهنځی څخه فارغ سوی او تازه ډاکټر سوی و . دغه ځوان درې میاشتی مخکی کاناډا ته راورسېد او میرمنی یې ښه کور هم ورته رانیوی چی دواړه پکښی اوسېدل . یو ښایسته زوی یې هم درلود چی یو نیم کلن دی ( ځکه هغوی درې کاله مخکی په کندهار کی واده کړی و ) . درې ورځی مخکی دغه ځوان پر داسی مهال پر خپله مهربانه میرمن باندی د چاړې حمله وکړه چی روژه مات ته فقط یو ساعت پاته و . دغه وحشی انسان خپله معصومه میرمن ۴۸ واره په چاړه ووهله ، سورۍ سورۍ او ځای پر ځای یې شهیده کړه ، انا لله و انا الیه راجعون . پولیسو دغه ځوان ونیوئ خو د میرمنی د والدینو کور یې خراب کړ . زه نه پوهیږ چی دا څنګه ډاکټر او تعلیم یافته انسان و ؟! نو ستاسو درنو دوستانو څخه ورورګلویزه هیله ده چی دغه شهیدی او ټولو شهیدانو او مرحومینو ته دعا وکړئ .

قدسی حدیث دی چی الله تعالی فرمایی : « د بنی آدم هر عمل د هغه خپل وی ، مګر روژه زما لپاره ده او د هغه بدله به زه ورکوم » . موږ پوهیږو چی د الله بدله رحمت ، مغفرت او هدایت دی . د روژې میاشت د معنوی او فرهنګی بیا رغونی ، عفوی او تیررېدنی ، د باطلو عادتونو د پرېښودنی ، د غفلت له خوبه د راویښېدنی ، د شهوت له دامه د خلاصیدنی ، د غیبت ، حسد ، درواغو او ګناه څخه د لیری کېدنی میاشت ده . ځکه ، یوولس میاشتی زموږ او دغه یوه میاشت د الله ده نو څومره مراعات یې باید وکړو . دا هم د دې مبارکی میاشتی لپاره دیارلسمه تحفه چی ستاسو درانه حضور ته یې وړاندی کوم ( ن . صمد )

 

د یوې نیکۍ اړتیا

په يو روايت كی راځي چې د قیامت په ورځ به الله رب العزت يو ځوان ودروي . د هغه ګناهونه او نيكۍ به ټولې سره برابری سي . الله رب العزت به ورته وايي چی اې بنده ! كه ستا سره يوه بله نيكي هم وای نو ما به ته جنت ته بېولى وای . ځوان به ورته وايي چی اې الله رب العزته ! ماته اجازه راكړه چی د خپلوانو څخه یې وغواړم . الله تعالی به اجازه وركړى . دا ځوان په زړه كی ډېر ډاډه وي ، چې زما خپلوان خو په دنيا كې ماته په هر مصيبت كې پكار راتلل ، او زه به دوى ته پكار ورتلم نو ضرور به يوه نيكي راكوي .

اول به خپل ورور ته ورسی او ورته  وبه وايي چی ورور جانه ! موږ  په دنيا كې يو ځاى ژوند سره کړی دی ، زما او ستا خوشحالي يوه وه ، غم مو هم يو و ، ما او تا به يو لاس يو بازو وو . كه ستا به څه ضرورت و ما به پوره كاوه ، او كه به زما څه ضرورت و ، نو تا به پوره كاوه . اوس زه فقط یوې نيكۍ ته اړتیا لرم ، بس يوه نيكي راكړه . ورور به ورته وايي چی ګرانه ! نن ورځ زه ستا سره هیڅ مرسته نسم كولاى ، هسې نه چی زما نيكۍ كمي سي زه به څه كوم ؟ په دې ډول به ورور منفی ځواب وركړى .

د ورور څخه به د مأيوسۍ په حال کی پلار ته ولاړ سي او ورته  وبه وايي چی پلارجانه ! زه ستا زوى يم ، ستا د سترګو يخوالی يم ، ستا د زړه ټوټه يم ، زما يوې نيكۍ ته ضرورت دی . په  دنيا كې چی به كوم مشكل ماته راتی نو ته به راسره ولاړ وې . پلار جانه ! ته خو زما د سر سیورى يې ، نن زما یو مشكل دی كه صرف یوه نيكي راكړې ، زما مشكل حل كیږی . مګر پلار به هم انكار وكړى ، او زوى به مأيوس ځنی روان سي .

خور ته به ورسي او ورته وبه وايي چی زما خورجانې ! زما او ستا په دنيا كې څومره محبت و ، ما هر څه له تانه قربان كړي وو . زه ستا ورور يم ، زما فقط يوه نيكي كمه ده ، كه يوه نيكى راكړې نو نجات به حاصل کړم . مګر خور به هم انكار وكړى . دا ځوان به خپلې میرمنی ته راسي او پوره يقين به یې وي چې دا خو  ضرور نيكي راكوي . ورته وبه وايي چی زما او ستا څومره محبت و ، تا چی به څه غوښتل ما به راوړل . اوس زما يوه نيكى كمه ده كه يوه نيكى راكړې ، زما ټول مشكل حلیږي ، خو دا به هم انكار وكړى .

رابه سي خپلې مور ته او دلته به یې پوخ يقين وي چې مور به مې حتمأ نيكى راكوي ، ځکه چی په دنيا كې پر ما باندې ډېره مهربانه وه ، زه ورځم مور ته مې . کله چی مور ته راسي ، ورته وبه وايي مورجانې ! زه ستا زوى يم ، ستا د سترګو تور يم ، ستا د زړه ټوټه يم ، ماته يوه نيكى راكړه . كه یې را نكړې زه جهنم ته ځم . مور به يې انكار وكړى خو دغه ځوان به په زور سره چغې وهى ، مورجانې ! ستا زوى ستا مخې ته فرياد كوي ، ستا مخې ته ژړا كوي ، يوه نيكى غواړي ، مورجانې ! پر خپل زوى باندې لږ مهرباني او زړه سوﺉ وكه . پر خپل زوى باندې رحم وكه ، خپل زوى ته خو وګوره ، مورجانې ! په دنيا كې به زه تا ګرمۍ ته هم نه درولم ، خو اوس جهنم ته ځم ، صرف يوې نيكۍ ته ضرورت لرم ، يوه نيكي راكه .

د دومره سوالونو او زاریو سره سره به یې مور هم انكار كوي او نيكى به نه وركوي . وروسته به الله تعالی ته خالی لاس ورځی څو چی وروسته به الله تعالی دا ضرورت ورپوره کړی .

هو ، هر انسان تنها زوکیږی ، همداسی تنها به د الله تعالی حضور ته حاضریږی او د خپلو اعمالو حساب به ورکوی او هیڅ شی به یې هم پټ نه پاتیږی ( الحاقه ـ ۱۸ ) . هغه اعمال چی موږ یې کوو په ظاهره خو جنت ته د تللو وړ نه دي . نو الله رب العزت دې موږ پخپل فضل او كرم سره جنت ته بوځي . دا دنیا خو فانی او د سترګو په رپ کی درومی . وخت هم د بل هر شي غوندی د الله یو امانت دی چی ضایع کول یې خیانت ، مصیبت او فلاکت دی . الله تعالی د توبې دروازه خلاصه پرېیښې ده داسی نه چی ناوخته سی او بیا په قیامت کی د مور او پلار غوندی مهربانه خپلوان هم آن یوه نیکي لا نه راکوی .

 

لوی او دروند عذاب

ډیر پخوا په بنی اسراییلو کی یو سړی و چی د پیغمبر سره یې داسی مناقشه لرله : ما په خپل ټول عمر کی د خدای نافرماني کړې ده . ډیر ګناهونه او ظلمونه می کړي دي . ډیر زیانونه می رسولی دي . خو تر اوسه می هیڅ تاوان نه دی لیدلی او نه هم څه عذاب راکول سوی دی . که ګناه او ظلم سزا لری نو ولی ما ته نه ده راکول سوې ؟

پیغمبر څو ورځی وروسته ورته راغی او داسی یې ورته وویل : الله تعالی فرمایی چی ما تا ته ډیر عذابونه درکړی دي خو ته نه پوهیږې . آیا ته می د خپل عبادت د خوږوالې او لذت څخه نه یې محروم کړی ؟ آیا ستا پر مخ می د مناجات دروازه نه ده تړلې ؟ آیا په آخرت کی می د ښه او مؤفقانه ژوند امید نه دی درڅخه اخیستی ؟ آیا له دې نه هم لوی او دروند عذاب غواړې ؟

هو ، الله تعالی هیڅ ظالم او هیڅ ګنهکار هم بې سزا نه پریږدي . په دې دنیا کی لږ خو په آخرت کی د هغه د ګناه مطابق جزا ورکوی ( آل عمران ـ ۱۸۵ ) . دا چی ډیرئ کسان د الهی اوامرو او نبوي هدایاتو څخه سرکښي کوی باید پوه او متوجه اوسي چی الله تعالی یې همداسی نه پریږدی بلکی حتمأ یې راګیروی او ښه ټینګ یې راګیروی . الله تعالی د هری ګناه ، هر ظلم او هری بې انصافۍ د جزا ستره برخه ځکه په آخرت کی ورکوی چی که یې په دې دنیا کی ورکړي نو د مځکی پر مخ به هیڅوک هم پاته نسی  ( النحل ـ ۶۱ ) . همدا علت دی چی هر څوک ګناه او ظلم کوی خو سزا یې ژر نه وینی بلکی ورته ساتل سوې ده ، یعنی لوی او دروند عذاب ورته معطل دی .

  Normal 0 false false false MicrosoftInternetExplorer4

/* Style Definitions */ table.MsoNormalTable {mso-style-name:"Table Normal"; mso-tstyle-rowband-size:0; mso-tstyle-colband-size:0; mso-style-noshow:yes; mso-style-parent:""; mso-padding-alt:0in 5.4pt 0in 5.4pt; mso-para-margin:0in; mso-para-margin-bottom:.0001pt; mso-pagination:widow-orphan; font-size:10.0pt; font-family:"Times New Roman"; mso-ansi-language:#0400; mso-fareast-language:#0400; mso-bidi-language:#0400;}

د روژې څوارلسمه تحفه

 

روژه د الله یو امانت دی . په دې امانت کی جسماني او نفسانی دواړه قیودات ، تحدیدات  او مقررات شامل دي . نو ځکه روژه د مکافاتو او مجازاتو په منځ کی ده . رسول الله (ص) داسی فرمایلی دي : « هر شی زکات لری ، خو د بدن زکات روژه ده » . بیا داسی فرمایی : « څوک چی د رمضان د میاشتی یوه روژه بیله عذره یا بیله ناروغۍ څخه وخوری ، په ټول وخت کی یې جبران نسی ادا کولای » . نو الله تعالی دی د هغې د ټولو شرایطو د سم مراعاتولو توفیق او توان راکړی . او دا هم څوارلسمه تحفه ، ( ن . صمد )

 

د زاهد حیرانتیا

یو زاهد ویلی دي چی د څلورو کسانو ځواب ډیر سخت حیران او مات کړی یم :

لومړی ـ یو فاسد انسان می له څنګه تیر سو ، ما خپلی جامې راټولی کړې تر څو تماس ورسره پیدا نکړی . خو هغه داسی راته وویل : اې شیخه ! یوازی الله ښه پوهیږی چی سبا به زما او ستا حالت څنګه وی [ یعنی تا به وبخښی که ما ] .

دوهم ـ یو نشه انسان می ولیدﺉ چی کوږ ووږ او بې انډوله تلی ، ورته ومی ویل چی سم ګامونه اخله داسی نه چی غوځار سې . هغه راته وویل چی آیا تا په خپلو ټولو ادعاوو سره چی کوې یې ، ثابت ګامونه اخیستی دي ؟

درېیم ـ یو ماشوم می ولید چی لګېدلې شمع یې په لاس کی وه ، ورته ومی ویل چی دغه روڼا له کومه راځی ؟ هغه شمع پو کړه او هغه مړه سوه او داسی یې راته وویل : ته چی د ټول ښار لوی شیخ یې ، ووایه چی دا روښنایی چیری ولاړه ؟

څلورم ـ یوه ډیره ښایسته ښځه می ولیدله چی د قهر په حال کی یې د خپل میړه څخه شکایت راته کاوه . ورته ومی ویل چی اول خپل مخ پټ کړه بیا خبری راسره وکړه . خو هغې داسی راته وویل : زه چی په دنیوي غوښتنو کی ډوبه یم ، دومره له ځانه بې خبره یم ، خو ته څنګه د الله په محبت کی غرق یې چی د کتلو څخه بیرېږې ؟

هو ، که څوک بد یا ناوړه انسان ته بد ووایی ، که څه هم حقیقت به وی لاکن دا خبره پر هغه بده لګیږی آن د ځان بې عزتی یې بولی نو ځکه بد عکس العمل څرګندوی څو چی په لوی لاس به جنجال راته جوړ وی . د عالم لپاره چپ والی د هغه فایده او د جاهل لپاه چپوالی د هغه پرده ده . یعنی دا چی که عالم هر څومره ډیری خبری وکړی هیبت یې لږیږی خو بې خبره کسان او جاهلان که ډیر وږغیږی نو د ناپوهۍ څخه یې پرده ایسته کیږی . همدا علت دی چی یو مفکر ویلی دي چی : کله عقل کامل سی نو خبری کمی سی . الله دی د ښه خبرو د کولو او بدو خبرو د نه کولو توفیق را کړی .

 

د نیکیو او بدیو قوت

روایت دی چی یو پیغمبر کومه ورځ پر خپل ښیً اړخ درې نوراني او ښایسته مجسمې ولیدې او برعکس پر خپل  کیڼ اړخ یې درې بدرنګه او بد شکله مجسمې ولیدې . د راسته اړخ له هری مجسمې یې جدا جدا وپوښتل چی ته څوک یې ؟ لومړنۍ ورته وویل چی زه « عقل » یم . دوهمی ورته وویل چی زه « حیا » یم ، او درېیمی ورته وویل چی زه « رحم » یم . وروسته پیغمبر ورڅخه وپوښتل چی تاسی چیری اوسېږﺉ ؟  عقل ورته وویل چی زه د انسانانو په سر کی اوسیږم ، حیا ورته وویل چی زه د انسانانو په سترګو کی اوسیږم او درېیمی یعنی رحم ورته وویل چی زه د انسانانو په زړه کی اوسېږم .

پیغمبر وروسته د چپه خوا د درو ناولومجسمو څخه کټ مټ پوښتنی وکړې . لومړنۍ ورته وویل چی زه  « تکبر » یم او د انسانانو په « سر » کی اوسېږم . پیغمبر ورته وویل چی سر خو د عقل ځای دی . هغې ورته وویل چی که زه ورننوزم نو عقل ځی یعنی سر بې عقل کیږی . دوهمی ورته وویل چی زه « طمع » یم او ځای می د انسانانو زړه دی . پیغمبر ورته  وویل چی هغه خو د حیا ځای دی . مجسمې ورته وویل چی که زه د انسان سترګو ته ورداخل سم حیا ورڅخه ځی یعنی سترګی بې حیا کیږی . پیغمبر وروسته د درېمی څخه وپوښتل چی ته څوک یې او چیری اوسیېږې ؟ هغې ورته وویل چی زه « حسد » یم او د انسانانو په زړه کی اوسېږم . پیغمبر ورته وویل چی زړه خو د رحم ځای دی . هغې ورته وویل چی کله زه د انسانانو زړه ته ورننوزم نو رحم ځی یعنی د انسان زړه حاسد او بې رحمه کیږی . وروسته پیغمبر پر دغو درو واړو باندی لعنت ووایه او ورڅخه روان سو .

هو ، یو عالم څه ښه ویلی دي : دهغه علم څخه ځان وساته چی په هغه کی عمل نه وی ؛ او د هغه عمل څخه ځان وساته چی په هغه کی علم نه وی ! په رښتیا هم که انسانان بدیو او ګناهونو ته اجازه ورکړی چی بدن ته یې ننوزی ، نو نیکۍ او انساني اخلاق به کډه وکړی او ځای به یې بدۍ ، ګناهونه او ظلم ونیسی او اړونده انسان به له هره پلوه ګنهګار کړی او په دې ډول به یې دنیا او اخرت خراب وی . نو څومره به ښه وی چی پر خپل نفس غالب اوسو او شیطان ته اجازه ورنکړو چی بې لاری او مات مو کړی . خو که مو اراده اوسپنیزه ( یعنی ایمان پیاوړی ) وی نو بیا شیطان مات او مغلوب دی که نه خبره به برعکس وی .

 

 

+ نوشته شده توسط Naseer Ahmad Sapand در سه شنبه یکم مرداد ۱۳۹۲ و ساعت 9:49 |