حالات آموزش
مــادۀ هفتاد وهفتم :
(1)درحالاتی که اداره به آموزش کارکنان مربوط ضرورت احساس نماید، مکلف است مخارج آن را به اداره یا مراکز آموزش دهنده تأدیه نماید.
(2)وزارت كارواموراجتماعی وادارات دارای مراکز آموزش داخل خدمت ، زمینۀ آموزش داخل خدمت را درمراكز آموزشی مربوط شان درمركز ، ولایات و محلات فراهم میسازند.
مدت کارآموزی
مــادۀ هفتاد وهشتم :
(1)مدت كارآموزی حداکثراز دو سال بیشتر بوده نمیتواند.
(2)مدت كارآموزی، ساعات آموزش نظری و عملی کارآموز در داخل یا خارج محل كار نظر به نوعیت حرفه و شغل توسط ادارات ذیربط و وزارت كاروامور اجتماعی تثبیت و تعیین می گردد.
(3)كارآموز جدیدی كه مدت آموزش تعیین شده را در حرفه وشغل معین سپری و قابلیت كار مستقلانه را حائز گردد ، به حیث كارگر مـاهر پذیرفته میشود.
مزد زمان آموزش
مادۀهفتاد ونهم:
(1)آموزش نظری و عملی داخل خدمت، در حدود وقت كار با پرداخت عین مزد وسایرامتیازات ساعات كار صـورت می گیرد.
(2)نحوۀ اجرای آموزش داخل خدمت و انكشاف مهارتها و ارتقای سطح دانش مسلكی كاركنان، توسط سند تقنینی مربوط تنظیم میگردد.
(3)ادارات مکلف اند، مطابق احکام سند تقنینی مندرج فقرۀ (2) این ماده ، طرزالعمل های جداگانه را با نظر داشت خصوصیات کار شان، طرح وتنظیم نمایند.
شرایط تحصیل و آموزش
مــادۀ هشتادم:
(1)اداره ، كاركن ممتاز را غرض تحصیل،تعلیم وآموزش بالاتر به مؤسسات تحصیلات عالی، متوسطه های مسلكی و مراكز آموزش فنی وحرفوی درداخل وخارج کشور، معرفی مینماید.
(2)کارکن مندرج فقرۀ (1) این ماده درجریان تحصیل یا تعلیم ازادارۀ مربوطه مستحق مزد وحقوق بست، رتبه یا درجه اصلی میباشد.
(3)دورۀ مکمل مدت تحصیل،تعلیم و آموزش کارکن درمؤسسات تحصیلات عالی،متوسطه مسلکی وتخنیکی وحرفوی ومراکزآموزش درصورتی به دورۀ کاروی محاسبه شده میتواند که سند مؤفقانۀ فراغت راحاصل نماید .
(4)كاركنی كه از طریق اداره جهت فراگیری تحصیل، تعلیم یا انكشاف مهارت ها معرفی می گردد، مكلف است، بعد از فراغت در ادارۀ معرفی كننده معادل دورۀ آموزش یا تحصیل یا مطابق قرارداد عقد شده بكار خویش ادامه دهد. درصورتیکه کارکن مندرج فقره (1) این ماده بعد ازختم تحصیل،تعلیم یا آموزش بالاتر از اشغال وظیفه وکار در ادارۀ مربوطه ابا ورزد، مکلف به پرداخت مصارف دورۀ آموزشی به ادارۀ مربوط میباشد.
ایجاد مراکز آموزش درمؤسسات صنعتی
مــادۀهشتاد ویکم:
(1)ادارات یا مراكز صنعتی، تولیدی و خدماتی میتوانند، بمنظورفراهم آوری تسهیلات آموزشی كاركنان بعداز موافقۀ وزارت کارواموراجتماعی، به ایجاد وتجهیزمراكزآموزشی مربوط اقدام نمایند.
(2)ادارات دارای آموزش مماثل میتوانند درتفاهم باوزارت کارواموراجتماعی، مراكز آموزشی مشترك را جهت ارتقای سطح انكشاف مهارتها یا آموزش های فنی و حرفوی كاركنان ایجاد نمایند.
سند تقنینی مراکز آموزش
مادۀهشتاد ودوم :
شرایط و طرزالعمل مراكز آموزش فنی وحرفوی ومراكز آموزش دولتی و غیردولتی و نحوۀ نظارت وزارت كاروامور اجتماعی بر مراكز آموزشی غیردولتی توسط سند تقنینی مربوط، تنظیم میگردد.
مشخصۀ کار آموز
مــادۀهشتاد وسوم:
(1) اشخاص ذیل کار آموز میباشند:
1- شخصیكه غرض آموزش حرفه یا ارتقای مهارت برای مدت معین درمراكز آموزش دولتی یا غیردولتی آموزش می بیند.
2- کارکنی كه به اساس قرارداد كارآموزی به منظور فرا گرفتن حرفه خاص در وظیفه آموزش می بیند.
3- كارکنانی كه به اساس تقاضای اداره به مراكز آموزشی معرفی میشوند.
(2) شرایط ونمونه قرارداد آموزشی كارآموزان مندرج فقرۀ (1) این ماده از طرف وزارت كارواموراجتماعی ترتیب میگردد.
سند تقنینی کارگران ماهر و مسلکی
مــادۀ هشتادوچهارم:
حقوق و وجایب كارگران ماهر كه از مراكز آموزش فنی و حرفوی، مكاتب مسلكی و تخنیكی حرفوی فارغ میشوند ،طبق سند تقنینی مربوط تنظیم می گردد.
معرفی فارغان مراکز آموزشی
مــادۀهشتادوپنجم:
مراكز آموزشی دولتی وغیردولتی، فارغان مربوط را غرض كاریابی به مراكز كاریابی مركز و ولایات معرفی مینمایند.
کارعملی مراکز آموزشی
مــادۀهشتادو ششم:
(1)مؤسسات صنعتی، تولیدی وآموزشی مؤظف اند، زمینۀ كارعملی (ستاژ) را برای متعلمان مكاتب مسلكی و تخنیكی حرفوی، مراكز آموزش فنی و حرفوی و محصلین مؤسسات تحصیلات عالی فراهم سازند.
(2)برنامه های كارعملی متعلمین ومحصلین مندرج فقرۀ (1) این ماده از طرف ادارۀ مربوط، تنظیم میگردد.
فصل هفتم
معیارها وقواعدكار
معیار ها و قواعد کار
مــادۀهشتادوهفتم:
(1)معیارهاوقواعد رهنمودی كاراز طرف وزارت كارو امور اجتماعی به همکاری ادارات ذیربط طرح وتنظیم میگردد.
(2)مسوولین ادارات معیار ها و قواعد كار را برای بخش های كاركنان ادارۀمربوط مطابق معیار ها وقواعد نمونوی و رهنمودی وزارت كارو اموراجتماعی و معیار های قبول شدۀ بین المللی تثبیت وتعمیم می نماید.
(3)وزارت کار واموراجتماعی به همکاری ادارات ذیربط دستآوردها علمی و تخنیکی را با استفاده از روش های معیاری بین المللی به هدف بهبود کیفیت کار ومهارتهای کارکنان مورد ارزیابی قرار داده و آنرا همآهنگ میسازد.
(4)سنجش مزد و مصرف كار جهت پلانگذاری مناسب تولیدی به منظور رشد بازدهی کار به اساس معیار ها و قواعد مندرج فقرۀ(1) این ماده صورت میگیرد.
(5)برای كارهای مشابه در عرصه های مختلف تولیدو عرضه خدمات، معیار ها و قواعد واحد نمونوی کاربا رعایت معیارهای بین المللی و شرایط کشور، تعیین میگردد .
ارزیابی معیار های قواعد کار
مـــادۀهشتاد وهشتم:
(1)تجدید نظر و ارزیابی معیار ها و قواعد کار حسب احوال توسط ادارۀ مربوط مطابق معیار ها و قواعد نمونو ی كه از طرف اداره بموافقۀ وزارت كارواموراجتماعی طرح و تثبیت میشود، صورت میگیرد.
(2)اداره مكلف است، كاركنان را حداقل طی دوماه قبل از تطبیق معیار ها وقواعد جدید كار، آگاه سازد.
مراجع رفع اختلافات ناشی از معیارهای کار
مــادۀهشتاد ونهم :
در صورتیكه در تثبیت معیار ها و قواعد كار بین اداره و کارکن اختلاف به میان آید، از طریق مراجع ذیل حل می گردد:
1- دروزارت ها، ادارات دولتی،تصدیها وتشبثات خصوصی و مختلط که سهم دولت در آن بیشتر از (50) فیصد باشد ، توسط آمرین ذیصلاح به اشتراك وزارت كاروامـور اجتماعی .
2- در سازمان ها ی اجتماعی و كوپراتیفی و سكتور خصوصی و مختلطی كه سهم دولت كمتر از (50) فیصد باشد ،به اشتراک طرفین تحت نظروزارت کار وامور اجتماعی.
فصل هــشــتم
انضباط كار
شیوه های تطبیق انضباط کار
مـادۀنودم :
کارکنان مکلف به رعایت انضباط كار در اداره می باشند. انضباط کار در اداره از طرق آتی تأمین میگردد:
1- ایجاد روابط و برخوردآگاهانه کارکنان نسبت به کار .
2-رعایت و تعمیم روش های تفهیم و اقناع .
3-تشویق کارکنان در برابر اجرای کار صادقانه .
4-تطبیق مؤیدات تأدیبی در صورت تخلف.
مکلفیت اداره
مــادۀ نودویکم:
اداره مكلف به سازماندهی سالم کاردر عرصه های ذیل میباشد:
1- ایجاد شرایط مساعد جهت ارتقای سطح بازدهی كارو معیشت کارکنان.
2- رعایت انضباط كار و تولید.
3- رعایت قواعد حفاظت كار و تخنیك ایمنی كار.
4- برخورد مسؤولانه به خواست ها و ضروریات كاركنان.
5-رعایت احكام اسناد تقنینی مرتبط به کار .
مکلفیت کارکن
مــادۀ نودودوم:
كاركن مكلف به رعایت امورذیل میباشد:
1-لایحۀ وظایف.
2- كار صادقانه و ثمر بخش.
3- انضباط كار.
4- تعمیل به موقع اوامر و هدایات قانونی آمرین ما فوق.
5- ارتقای سطح بازدهی كار.
6- بهبودكیفیت محصول.
7- ضوابط تولیدی و تكنالوژی.
8- قواعد تخنیك ایمنی و حفظ الصحه محیط كار.
9- حفاظت ملكیت و دارائی منقول و غیر منقول اداره و استفادۀ معقول و اقتصادی از آن.
10- ارتقای سطح مهارت حرفوی و کاربرد معیاری که توسط مراجع مسؤول تثبیت میگردد.
11- حفظ اسراروظیفه وحرفه .
12- برخورد شایسته با سایر کارکنان و مراجعین.
13- اجتناب از مزاحمت سایر كاركنان درعرصه كارو تولید.
لوایح وظایف
مــادۀنود وسوم:
(1)نحوۀ سازماندهی كار در اداره توسط لوایح وظایف كه از طرف اداره ترتیب و تصویب میشود، تنظیم میگردد.
(2)لوایح وظایف کارادارات تشبثات مختلط و خصوصی طبق لوایح نمونوی كه توسط وزارت كارواموراجتماعی وکارفرمایان تنظیم و ترتیب می گردد، تهیه می شود.
(3)اداره مكلف است، كاركنان را به لوایح وظایف اداره آشنا و رعایت آنرا تأمین نماید.
تشویق کارکن
مــادۀنودوچهارم :
(1)كاركن در برابر اجرای كار بوجه احسن، ارتقای سطح بازدهی كار، بهبود كیفیت تولیدات، صرفه جوئی درمواد خام، ابتكار و نوآوری در امور مربوط و سایرموارد مندرج در سند تقنینی حسب احوال قرارذیل تشویق میگردد:
1- اعطای مكافات نقدی یا جنسی .
2-اعطای تحسین نامه .
3- اعطای تقدیر نامه
4-اعطای نشان یامدال ویا لقب .
5-سایرتشویق های مندرج اسناد تقنینی مربوط .
(2)شرایط ونحوۀ تشویق كاركنان، توسط سند تقنینی مربوط تنظیم می گردد.
تأدیب کارکن
مادۀنود وپنجم :
کارکن در برابر تخلفات از انضباط كار، حسب احوال قرار ذیل تأدیب میگردد :
1-توصیه .
2-اخطار.
3-كسر معاش.
4-تبدیلی.
5فسخ قرارداد كار.
تطبیق مؤ یدات
مـادۀنودوششم:
مسؤول اداره مكلف است، حین تطبیق مؤیدات تأدیبی، شدت وخفت تخلف، احوال تخلف ، وضع كاركن حین ارتكاب تخلف، سابقه كار و سلوك كاركن را در نظر بگیرد.
توضیح تخلف
مــادۀنود وهفتم:
(1)مؤیدات تأدیبی علیه كاركن بعدازتوضیح تخلف وی، طبق احکام قانون تطبیق میگردد.
(2)درصورت تخلف از انضباط كارصرف یك مؤیده تأدیبی تطبیق شده میتواند. این مؤیده طوركتبی صادر و بعد ا ز ثبت، رسما ً به اطلاع متخلف رسانیده میشود.
شکایت کارکن به کمیسیون
مـادۀنودوهشتم :
هر گاه كاركن مؤیده تأدیبی را غیر مؤجه تلقی نماید ،با ارایه دلایل یا شواهدمبنی برغیر مؤجه بودن آن، میتواند به كمیسیون حل اختلافات کار ادارۀ مربوط، شكایت نماید.
در صورتیكه كمیسیون حل اختلافات کار ادارۀ مربوط به رفع آن اقدام ننماید، كاركن میتواند به كمیسیون مركزی حل اختلافات شكایت نماید.
در صورت عدم توافق طرفین ،موضوع به محکمۀ مربوطه ارجاع میگردد.
درج تشویق وتأدیب کارکن در دفتر سوانح
مــادۀنودونهم:
تشویق و تأدیب كتبی مندرج این قانون به استثنای توصیه به دفتر سوانح كاركن، درج می شود.
غیابت کارکن
مــادۀصدم :
(1)هر گاه كاركن در ظرف سه روزمسلسل از تاریخ غیابت بدون عذر موجه، معذرت خود را كتباً به اداره اطلاع ندهد،غـیرحاضر محسوب ودر برابر هرروز غیرحاضری یك روزه مزد وضمائم آن كسر میگردد.
(2)هرگاه كاركن مندرج فقرۀ (1) این مـاده در طول (20) روز معذرت خود را به ادارۀ مربوط ارائه و مقام ذیصلاح اداره قناعـت نماید كه عدم اطلاع كاركن در خلال سه روز بنابر دلایل، مؤجه بوده است ،ازغیرحاضری معاف وایام غیـابت برخصتی های قانونی وی محاسبه می گردد.
(3)هرگاه غیرحاضری كاركن، غیرموجه تلقی ومدت ده روز مسلسل دوام نماید به سجل (ورق ارزیابی )او درج وبدوره كار وی محسوب نمی گردد.
(4)هر گاه كاركن به وظیفه حاضر ولی بدون اطلاع تحریری آنرا ترك نماید ودلایل مؤجه هم ارائه كرده نتواند ،یك روزه مزد وضمائم آن كسر می گردد،درصورتیکه غیرحاضری وترک وظیفۀوی درطول سال ازبیست یوم تجاوز نماید، ایام غیابت به قدم ترفیع وتقاعد کارکن قابل محاسبه نمیباشد.
(5)حالت مندرج فقره (3 ) این ماده مانع اجرای ترفیع كاركن نمیگردد.
(6)غیابت بعدازختم رخصتی های قانونی كاركن نیزتابع حكم مندرج فقرۀ (1) این ماده میباشد.
موارد فسخ قرارداد
مــادۀیکصدویکم:
فسخ قراردادمندرج جزء(5) مادۀ نودوپنجم این قانون صرف درموارد ذیل صورت میگیرد:
1-درصورت غیابت مسلسل (20) روز بدون دلایل مؤجه.
2- در صورت تطبیق مؤ یدات تأ دیبی مندرج اجزای(3،2و4) مادۀ نودوپنجم این قانون در طول سال بیش از دوبار.
حالت تعلیق حقوق کارکن
مــادۀیکصدودوم:
(1)هر گاه کارکن به ارتکاب جرایم ، مورد اتهام قرار گیرد، اجرای حقوق وامتیازات وظیفوی وی در مدت نظارت ،توقیف، تحقیق ومحاکمه معطل قرار داده میشود.
(2)هرگاه درمدت نظارت څارنوال بعد ازتحقیق قرار عدم تعقیب کارکن متهم را صادر ویا او را مستوجب تأدیب بداند ویا درنتیجه محاکمه بری الذمه گردد ، معاش وسایر حقوق دورۀ تعلیق ومحاکمۀ وی پرداخته می شود، مگر اینکه در قرارداد طور دیگری تصریح گردیده باشد.
(3)درصورت محکومیت به حبس تنفیذی، کارکن مستحق معاش و سایر امتیازات مدت نظارت ، توقیف و محاکمه نمیگردد.
(4)هرگاه کارکن درنتیجۀمحاکمه محکوم به مجازات حبس تعلیقی گردد،مستحق معاش و سایرامتیازات مربوط دانسته میشود . ترفیع و ارتقای درجۀ محکوم علیه به حبس تعلیقی الی سپری شدن مدت تعلیق معطل قرار داده میشود.
(5)در صورتیکه کارکن به هردو(حبس تنفیذی وتعلیقی)محکوم گردد،در قسمت حبس تنفیذی حکم مندرج فقرۀ(3)ودر قسمت حبس تعلیقی حکم مندرج فقرۀ(4)این ماده قابل تطبیق میباشد.